Rodzaje szat liturgicznych
Wyróżnia się następujące rodzaje szat liturgicznych: alba (sięgająca kostek biała szata z długimi rękawami), humerał (niewielka chusta), komża (krótsza wersja alby), pasek, czyli cingulum (sznur z frędzlami na obu końcach), ornat (szata wierzchnia), stuła, czyli orarium (zakładana na ramiona wstęga), biret (nakrycie głowy), dalmatyka (klasyczny strój liturgiczny diakona), kapa, czyli pluwiał (swego rodzaju zapinana pod szyję peleryna). Wskazany podział wynika przede wszystkim z różnych funkcji, jakie poszczególne osoby pełnią podczas sprawowanego obrzędu, a także stopnia otrzymanych święceń.
Główne kolory szat liturgicznych
Jakie są podstawowe kolory szat liturgicznych i ich znaczenie? Najczęściej wskazuje się, że jest to zieleń oraz biel. Zielone szaty liturgiczne używane są w okresie zwykłym, który dzieli się na dwa etapy. Pierwsza część trwa od poniedziałku następującego po niedzieli Chrztu Pańskiego do wtorku przed środą popielcową, natomiast druga zaczyna się w poniedziałek po niedzieli Zesłania Ducha Świętego i kończy się przed I Nieszporami I Niedzieli Adwentu. Zieleń symbolizuje: neutralność, stałość, młodość, sprawiedliwość, odrodzenie i nadzieję na zbawienie.
Drugą barwą, którą zgodnie z tradycją często przyjmują szaty liturgiczne, jest biel kojarząca się z czystością, radością, światłem, nowym życiem oraz niewinnością. Strój w takim kolorze zakłada się podczas sprawowania sakramentu chrztu, małżeństwa oraz namaszczenia chorych, a także w okresie Bożego Narodzenia i Wielkanocy, czy w uroczystość Wszystkich Świętych oraz w związku ze wspomnieniami Chrystusa Pana (z wyjątkiem tych, które dotyczą jego męki).
Kolory w liturgii katolickiej i ich znaczenie
Analizując kolory szat liturgicznych i ich znaczenie, trzeba też skupić się na barwie czerwonej oraz fioletowej. Te pierwsze kapłani zakładają na przykład w Niedzielę Męki Pańskiej, Wielki Piątek, Uroczystość Zesłania Ducha Świętego, czy w związku z udzielaniem sakramentu bierzmowania, a są one znakiem krwi, męczeństwa i ognia. Z kolei duchownych w fioletowych szatach liturgicznych można zobaczyć w czasie adwentu i wielkiego postu oraz podczas mszy w intencji zmarłych. Fiolet symbolizuje oczekiwanie, godność, żałobę, pokutę, pokorę, skruchę oraz żal za grzechy.
Rzadkie kolory szat liturgicznych
Najrzadziej spotyka się różowe, niebieskie, czarne oraz złote szaty liturgiczne. Te pierwsze kojarzą się z radością, dlatego przeznaczone są na III niedzielę adwentu oraz IV niedzielę wielkiego postu, a drugie, zależnie od lokalnych zwyczajów, stosuje się wyłącznie w trakcie nabożeństw maryjnych. Czarne szaty liturgiczne mogą być używane w mszach za zmarłych, natomiast złote są dedykowane najważniejszym uroczystościom, co ma jeszcze bardziej podkreślić ich wyjątkowy charakter.